vrijdag 9 november 2012

Staphorster blauwdruk doeken


Een onderdeel van de STAPHORSTER KLEDERDRACHT is de blauwdruk doek, die als hoofddoek wordt gedragen. Blauwdruk doeken worden gemaakt door met houten motiefstempels een reserveringspap aan te brengen op linnen- of katoenenstof. Als de pap droog is wordt het doek ondergedompeld in een indigobad. Dit kan herhaald worden afhankelijk van de blauwe kleur die men wenst. Als het doek droog is wordt het in een bad van zwavelzuuroplossing gedompeld, op deze manier wordt de pap opgelost. De motieven zijn nu in het wit of lichtblauw zichtbaar. Deze techniek komt waarschijnlijk uit India en is met de VOC deze kant opgekomen.


In verschillende delen van Europa werd de blauwdruk toegepast. Toen blauwdrukker Prinsen in Boxtel stopte werd de inventaris overgenomen door manufacturenzaak Vloedgraven in Staphorst. Deze voerde de blauwdruk uit tot ongeveer 1955. Een deel van de inventaris van Vloedgraven is nu te zien bij de Blaudruckerei in Jever (Noord Duitsland)


Tegenwoordig zijn er nieuwe doeken te koop die erg veel weg hebben van de oude maar die met verf bedrukt worden. De oude blauwdruk doeken  met zeldzame motieven kunnen een paar honderd euro opleveren bij een veiling. De nieuwe blauwdruk doeken zijn te koop voor ongeveer 15 euro. In Staphorst noemt men de doeken, naozedoeken. Welke motieven men draagt is afhankelijk van, of men in de rouw is of niet.

 

De doeken op bovenstaande foto's zijn uit de collectie van Museum Boerderij Staphorst. De eerste foto is gemaakt van een filmpje.
Informatie: http://www.museumstaphorst.nl/

 
In Duitsland en Oostenrijk heb ik nog een aantal blauwdrukkerijen gevonden.

BLAUDRUCKEREI JEVER
BLAUDRUCKEREI KENTRUP
BLAUDRUCKEREI FOLPRECHT
BLAUDRUCKEREI EINBECK
BLAUDRUCK PULSNITZ
BLAUDRUCKEREI WEISS
BLAUDRUCKEREI ELKE SCHLÜTER
BLAUDRUCKATELIER STARCKEN
BLAUDRUCKEREI WAGNER
BLAUDRUCKEREI KOÓ


Video van Blaudruck Haus Wolsier in Duitsland. (helaas geen website gevonden).

...

28 opmerkingen:

  1. Mooie filmpjes! Nu ga ik ze nog eens aanklikken, maar dan om te luisteren naar de mooie muziek!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Heerlijk lijkt me dat, zo'n oma of tante als op het laatste filmpje. Wat zou ik dan vaak gewoon bij haar langs komen en stil genieten van alles wat ze doet...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hai Willy! Prachtig die blauwe kleuren, vooral de hele donkere blauw vind ik erg mooi!
    Groetjes, Helene

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mooie doeken.
    Met verf lijkt me toch een stuk veiliger dan met zwavelzuur.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mooi hoor, goed ook dat de traditie in ere wordt gehouden, al is de werkwijze anders dan voorheen.

    Fijn weekend Willy! Lieve groet, Ingrid

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Mooi en jammer dat het hier verdwenen is, fijn dar er in musea wel op wordt gepast!
    Groetjes
    Lida

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Wat prachtig hè die blauwe kleuren Gr. Marloeskreatief

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Echt mooi zijn deze blauwdrukdoeken, dikwijls ook zo'n mooie en fijne motieven

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat prachtig die mooie blauwe stoffen en het verhaal erbij is ook mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Die kleur blauw.... zo mooi. De huidige manier van werken lijkt me wel beter voor mens en milieu.
    Fijn weekend
    Kram
    Anje

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Prachtige doeken daar moeten we zuinig op zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Thank you for this post, it is great!

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Onlangs bezochten wij tijdens vakantie die Blaudruckerei in Jever im Kattrepel.

    Leuk om er binnen te kijken.
    En daar konden we alle tijd voor nemen...
    de man achter toonbank gunde ons geen blik waardig,zelf een reactie op ons vriendelijke Moin bij binnenkomst kon er blijkbaar niet vanaf,heeft Überhaupt geen woord met ons gewisseld omdat hij het blijkbaar druk had met zaken doen met mevrouw aan andere kant van toonbank.
    Zal in elk geval meer opgeleverd hebben dan het kijkje wat toeristen doorgaans binnen nemen,in al die tijd dat wij er binnen waren heb ik geen enkele bezoeker gezien.
    Jammer dat wij er niet op woensdagmiddag waren want dan hadden we de demonstratie mee kunnen maken die dan gegeven wordt.
    Mijn interesse gaat altijd uit naar de manier waarop iets gemaakt wordt en zeker als het om iets gaat wat op ambachtelijke, traditionele wijze vervaardigt wordt.

    Ik heb met bewondering de mooie bedrukte stoffen en alles wat er van gemaakt was bekeken daar in het atelier in Jever en terwijl ik daar rond liep ging het ook door mijn gedachte:dit zou echt iets moois voor Willy zijn.
    Als ik me goed herinner kwam ik de blauwdruk kunst in een van jou eerdere posten al tegen.

    Je verwijzing naar filmpjes over de techniek is mooi om te zien.

    Fijn weekeind en lieve groeten!!
    Ger

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @Ger, jammer dat het ontvangst zo koeltjes was. Als wij er eens heen willen dan lijkt het me verstandig om het op de woensdag te plannen.

      Verwijderen
  14. dankjewel voor de interessante informatie!

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Hoi Willy,

    Leuk om meer te weten te komen over de Staphorster klederdracht en specifiek de hoofddoek. Zouden ze er nog zo bijlopen? Ik vraag het mij af. Het zullen er niet veel meer zijn.

    Fijn weekend!

    Madelief x

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @Madelief, Staphorst is één van de weinige plaatsen in Nederland waar nog veel vrouwen klederdracht dragen. Helaas wordt het aantal wel minder.

      Verwijderen
  16. Ze zijn mooi, deze doeken. Ik denk wel dat de huidige manier van maken wat beter voor het milieu is.
    Maar de geschiedenis hoe het begonnen is, en dan spreek je wel een beetje over de Gouden Eeuw, dan is dat heel boeiend.
    Mooi weekend, Willy!

    Lieve groet,
    Gerry

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Hej Willy,
    Another wonderful post with such interesting information.
    Thank you for sharing with us!
    Happy weekend :)

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Zo jij bent super actueel vanmorgen op het nieuws Staphorst en nu zo'n leuke blogpost van jou!
    fijn weekend,
    groetjes van Marijke

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Bedankt voor de informatie, ik wist de achtergrond van de blauwdrukdoeken niet maar heb er wel al heel veel van gehoord.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Wat een leuke en weer leerzame post Willy.
    Prachtig zijn de doeken, maar lijkt me ook wel een gevaarlijk werk om deze zo te behandelen vanwege de zwavelzuur.
    Fijn weekend.
    Lieve groet, Mea

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Prachtig stoffen! Jammer dat je ze zo weinig meer ziet. Hele leuke interessante blogpost! Een prettig weekend!
    hugs, Elsina

    BeantwoordenVerwijderen
  22. mooi en interessant om te lezen over deze doeken en de techniek erachter.
    Fijn weekend, Noor

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Prachtig die blauwe doeken. Ik heb de filmpjes bekeken en heb ervan genoten. Wat weet je toch altijd mooie logjes te schrijven!
    Fijn weekend, lieve groetjes Meta

    BeantwoordenVerwijderen
  24. mooi die stoffen...gewoon al leuk om het ergens in te verwerken...die van 15 euro dan hé ;);). Maar als blauwmens word ik hier zeker blij van. Liefs, Petra

    BeantwoordenVerwijderen