donderdag 13 december 2012

Klederdracht Staphorst

In Staphorst dragen enkele honderden vrouwen nog klederdracht. Er is een daagse- en zondagse dracht, beide in- en uit de rouw.


De dracht bestaat uit een zwarte of donker blauwe rok. Daar overheen een blauwe schort met aan de bovenkant een gebloemde strook en aan de binnenkant meestal een andere gebloemde strook. Voor de strook wordt ook geruite stof gebruikt.

Op de rok wordt een zwarte borstrok met korte mouw gedragen. Op de achterkant zitten twee kussenrolletjes die de rok doet bollen.


Over de borstrok wordt een kraplap gedragen van gebloemde katoen of zwarte satijn met bloemmotiefjes in Staphorster stipwerk. De kraplap heeft aan de voorkant hals een bewerkte rand.


Over de kraplap wordt een rood met wit en blauw geruite doek gedragen. Deze wordt geplooid en met een sluitspeld vastgezet.


Op het hoofd wordt een zwart satijnen mutsje gedragen dat bewerkt is met Staphorster stipwerk. Het haar wordt aan de voorkant opgerold en onder het mutsje geklemd, dat  wordt vastgezet d.m.v. schuifknipjes.


Als men uitgaat draagt men nog wel een zwart mutsje met daaronder een kartonnetje, de toetmuts en daar overheen het oorijzer (zie de vrouw links op de eerste foto).Verder draagt men zwarte kousen met klompen of zwarte schoenen. De schort, kraplap, halsdoek en muts worden in de rouw vervangen door een uitvoering in de rouwkleuren. Zwart, blauw en wit. De duur van de rouw is afhankelijk van de verwantschap.

Links mutsje uit de rouw. Rechts mutsje in de rouw.


Kraplap in de rouw.

 
Schort in de rouw. 


Op de daagse dracht wordt vaak een blauw wollen vestje gedragen (helaas geen foto). Het vestje is te zien in onderstaande video, over Staphorster vrouwen die op Prinsjesdag in Den Haag zijn.
 
Zondags draagt men de zwarte toetmuts met oorijzer en daaroverheen een wit tule toefmuts.


Een prachtige gebloemde tule toefmuts.

 
Zilveren oorijzer met gouden krullen. 

 
De daagse kraplap wordt vervangen door een gebloemde wollen mousseline uitvoering. Een soortgelijke rand is er in de zondagse schort verwerkt.


De zwarte schoenen worden gedragen met grote zilveren gespen.



Als men in de rouw is worden ook de kleuren van de zondagse dracht aangepast. De wit gebloemde tule muts wordt vervangen door een lichtblauwe muts.

 
Lichte rouw.


Een periode van rouw wordt altijd op zondag afgeloten, draagt men vandaag broenbont, dan draagt men morgen weer de rode doek. Kraplap en rand van schort hebben een bruine ondergrond met sitsachtige motieven.


  
Bij het bezoek aan de kerk, op zondag, wordt de bijbel met zilverbeslag gedragen aan een zilveren ketting of aan een zwart of blauw koord.


Bij begrafenissen gaat men gekleed in zwarte kleding en draagt men over de muts de blauwdruk doek en eventueel een zwarte cape. De blauwdruk doek en cape worden ook ter bescherming bij regen en wind gedragen. In het bericht kun je meer lezen over de BLAUWDRUK DOEKEN.



De aquarellen zijn van Joke Plomp. In het bericht over KLEDINGVEILINGEN IN STAPHORST staan er nog meer afgebeeld.
Informatie:http://www.jokeplomp.nl/

Wil je meer weten over Staphorst en de klederdracht, bezoek dan Museum Boerderij Staphorst.
Informatie: http://www.museumstaphorst.nl/

Heb je belangstelling voor Staphorsterkleding kijk dan eens op de verschillende advertentiesites of bezoek een kledingveiling, VVV-kantoor en de Kringloopwinkel in Staphorst.


Staphorster stoffen zijn te koop bij:
Stegeman in Rouveen
Compagner in Staphorst
Vloedgraven Folklorestoffen in Staphorst

Bron:
Museum Boerderij Staphorst. Met dank aan Jan uit Staphorst voor een deel van de foto's en informatie. 
De overige foto's heb ik gemaakt in Museum Boerderij Staphorst en bij het VVV kantoor. 

25 opmerkingen:

  1. Thank you for sharing your traditions.
    Hugs, Carolyn

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Beste Willy,
    Wat een prachtige, informatieve post. Mooi zeg al die stoffen en alle bijbehorende dingen. Moest wel erg lachen met die kussenrolletjes om de rok te laten bollen. Ik vrees dat er tegenwoordig al vaker kussenrolletjes van vlees zijn... Althans zeker hier in de USA! Zelf zou ik ze nog wel nodig hebben met mijn amper 52 kg.
    Liefs,
    Mariette

    BeantwoordenVerwijderen
  3. leuk om te lezen en te zien. Ik herinner mij dit goed uit mijn jeugd. Ik ben geboren in meppel, en kwam nog heel lang bij mijn oma's logeren, waar op donderdag (markt) ook veel Staphorster vrouwen kwamen. En op zondag de stoet naar de kerk. Toen liep er nog geen snelweg tussen staphorst en Rouveen, en moest je wachten hoor, als de stoet langs kwam op weg naar de kerk! Groetjes, gerda

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Leuke informatieve post. Ik kan me nog herinneren dat wij vroeger met een kurk waar we spijkertjes in geslagen hadden zulke bloemmotiefjes op zwart 'satijnen'-stof stempelden.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik kan zo genieten van allerlei drachten. Wat jammer dat steeds minder vrouwen ze dragen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Een tijdje geleden verkocht de winkel van het Openlucht Museum een stempelsetje voor Staphorster Stipwerk. Erg leuk! Net als je bericht.
    Hier in Amersfoort zie je nog regelmatig Spakenburgse vrouwen in klederdracht lopen. Alhoewel lang niet meer zo veel als eerst.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Schitterende reportage heb zitten genieten
    fijne dag groetjes Joke

    PS heb je gehoord dat Gävle bok, in de brand is gegaan gisteren!! het is ze weer gelukt! grrrrrr

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Ik vind het stipwerk in de staphorster dracht het leukste! Hoe mooi sommige onderdelen van klederdracht ook zijn, ik ben blij dat ik ze niet (hoef) te dragen. Het lijkt me echt een gedoe hoor!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Prachtig prachtig prachtig!!! Helemaal genieten Willy van deze uitgebreide post! Ik hoop volgend jaar weer eens naar Staphorst te gaan en dan de winkels te bezoeken! Voor een liefhebber van de klederdrachten een eldorado! Lieve groetjes!!

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Prachtige dracht ! Trots ben ik er op dat ik een paar jaar geleden zelf in vol Staphorsterdracht op de foto ben gegaan en heb gezien en gevoeld hoe dat is.Gisteren ben ik verwend voor mijn verjaardag met klederdrachtboeken.....

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Wat een mooie blog heb je ervan gemaakt. Prachtige kleding. Maar ook goed te begrijpen dat met het niet meer wil dragen.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Mooi verslag prachtig Willy!!

    Mijn dochter zit van het weekend in het zelfde park in Eerbeek.

    Ook toevallig !! Liefs José

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Een mooi verslag Willy. heel vaak heb ik het gevoel dat ik bij ouw even door een museum loop en weer wat geleerd heb!
    Dank voor alles wat je met ons deelt!

    Liefs,
    Gerry

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Wat een prachtig verslag ik wist er al iets van maar zoveel. Erg leuk om te lezen en te zien.

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Wat is het toch een prachtige dracht. En... de meisjes leerden het stipwerk vroeger nog op de huishoudschool. Dat stipwerk spreekt toch nog het meeste aan denk ik.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Zo mooi die klederdracht! Dank voor je beschrijving en uitleg.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Wat prachtig en wat een mooi cultureel erfgoed. Ik zou willen dat ik een Staphorster was, helaas. Er bestaat geen Amsterdamse klederdracht geloof ik...

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Geweldig leuk om te lezen Willy. En wat een geweldige stoffen hè? @

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Heerlijk Blog. Ik zit helemaal verlekkerd naar die mooie stofjes te kijken.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Prachtige blogpost! Best wel jammer dat er nog zo weinig klederdracht is.
    Een fijne zondag!
    hugs, Elsina

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Wat een schitterende reportage weer, dank je wel...

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Wat lijkt het me leuk om het Staphorster stipwerkpatroon terug te zien op moslimsjaaltjes :)

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Leuk om zo van alles over de klederdracht van ons dorp te lezen. Ik heb het zelf meerdere keren aan gehad, ontzettend leuk maar je bent blij als je het uit kan trekken na een dag dragen! Hoe strak alles zit bij je buik... daar moet je echt wel even aan wennen!

    BeantwoordenVerwijderen
  24. Ik ben opzoek naar de outfit van
    Staphorst met broek en vest het liefst de outfit van Staphorst zelf met vriendelijke groeten van Erwin Heyman uit België namelijk kon ik Staphorst niet bezoeken door het Corona virus

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. @Erwin, informeer eens bij Jan. Misschien kan hij je verder helpen.
      https://www.marktplaats.nl/u/jan/50280/

      Verwijderen